Özbekistan'da referandum: Cumhurbaşkanı iki dönem daha aday olabilecek, görev süresi 7 yıla çıkacak

Özbekistan'da seçmenler anayasa değişikliği için düzenlenen referandumda oy kullanmak üzere bugün sandık başına gitti. 

Halkın oyuna sunulan anayasa değişikliğinde cumhurbaşkanlığıyla ilgili yeni düzenlemeler dikkat çekti. 

Yeni anayasada bir kişinin arka arkaya en fazla iki kez cumhurbaşkanı seçilebilme hakkına dair madde değişmiyor, ancak görev süresi beş yıldan yedi yıla uzatılıyor. Değişiklik kapsamında ayrıca cumhurbaşkanına ait bazı görev ve yetkilerin parlamentoya devredilmesi öngörülüyor.

Bu durumda mevcut Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in görevinde geçirdiği süre sıfırlanmış olacak. İki kez daha seçilme hakkı elde edecek olan Mirziyoyev'in yedi yıla çıkan görev süresi ile birlikte 2040 yılına kadar ülkeyi yönetmesinin önünün açılacağına dikkat çekiliyor.

65 yaşındaki Mirziyoyev, hem içeride hem de dışarıda liberal bir reformcu olarak ülkeyi eski liderin yalnızlaştırıcı politikalarından ve polis devleti yaklaşımından uzaklaştırdığı için övülüyor.

Mirziyoyev'in görev süresini uzatma adımının, Ukrayna'yı işgali nedeniyle Rusya'ya karşı eski Sovyet ülkelerinde müttefik arayışındaki Batı ile ilişkileri germe riskinin zayıf olduğunun altı çiziliyor.

Değişiklik paketindeki diğer önemli başlıklar neler?

Referandumda halkın oylayacağı 155 maddeden oluşan pakette, anayasaya 27 yeni madde eklenirken 128 maddenin 91'inde değişiklik yapılacak.​​​​​​​

Anayasa değişiklik paketi ile idam cezasını kaldırırken, kişisel yasal korumanın genişletilmesini öngörüyor. Bu kapsamda örneğin polis tarafından tutuklanan kişinin hakları ve kimsenin suçsuz yere hapse atılamayacağı ilkesi gibi kurallar güçlendiriliyor.

Değişiklik paketi, Özbekistan'ı artan refah yükümlülükleri ile bir "sosyal devlet" ilan ediyor ve tarım dışı toprak mülkiyetine izin veriyor. 

Seçmenler ne düşünüyor?

Bazı Özbek yorumcular yeni anayasa taslağında daha demokratik prensiplere daha güçlü ifadelerle yer verilmesi çağrısında bulunsa da genel reform fikri ve özellikle cumhurbaşkanının gücünü genişletmesi ciddi bir muhalefetle karşılaşmadı.

Reuters haber ajansının görüştüğü 62 yaşındaki Nazire yeni anayasa taslağı ile hayatlarının iyileştiğini ve mevcut cumhurbaşkanı ile bunun süreceğini düşünüyor. Soyadınıi vermek istemeyen seçmen "Farketmez, (cumhurbaşkanlığı) görev süresinin uzatılmasını onaylıyor. Cumhurbaşkanına bizim için yaptıkları için telekkür ediyorum" diye konuştu.

65 yaşındaki Abdülraşit Kadirov da "Gördüğüm kadarıyla yeni değişiklikler haklarımızı ve (devletin) açıklığını güçlendirecek" ifadelerini kullandı.

"Özbekistan Anayasası'na İlişkin Kanunu kabul ediyor musunuz?" sorusunun yöneltildiği referandumda taslağın kabul edilmesi için kullanılan oyların en az yarısının "evet" demesi gerekiyor. Ülkede yaklaşık 19,7 milyon seçmen bulunuyor.

EURO NEWS